Herpes ialah salah satu jangkitan virus yang paling biasa tetapi kurang difahami oleh ramai orang. Ada yang menganggap herpes hanya berlaku pada golongan tertentu, sedangkan ia boleh menjangkiti sesiapa sahaja. Dalam artikel ini, kita akan membongkar fakta mengenai punca herpes, simptom yang perlu diketahui, risiko jangkitan, dan langkah pencegahan bagi menjaga kesihatan anda dan insan tersayang.
Apa Itu Herpes?
Herpes ialah jangkitan yang disebabkan oleh virus herpes simplex (HSV). Ada dua jenis utama virus ini:
- HSV-1: Biasanya menjangkiti kawasan mulut dan bibir, menyebabkan luka atau gelembung kecil yang dikenali sebagai “demam lepuh” atau herpes oral.
- HSV-2: Lebih kerap menjangkiti kawasan kelamin dan menjadi punca herpes genital.
Kedua-dua jenis virus ini sangat mudah merebak dari seorang individu kepada individu lain, terutamanya melalui sentuhan terus dengan kulit atau mukosa.
Punca Herpes: Faktor Utama
1. Sentuhan Kulit Ke Kulit yang Dijangkiti
Virus herpes paling biasa merebak melalui sentuhan terus dengan kawasan yang dijangkiti. Ini termasuk hubungan seks, ciuman, atau sentuhan biasa dengan luka herpes.
2. Hubungan Seks Tanpa Perlindungan
Hubungan seks vagina, dubur, atau oral tanpa kondom dengan pasangan yang dijangkiti ialah salah satu punca herpes genital yang paling biasa.
3. Perkongsian Barangan Peribadi
Virus herpes juga boleh berpindah dari satu individu ke individu lain melalui perkongsian tuala, pisau cukur, atau peralatan makan yang digunakan oleh orang yang dijangkiti.
4. Jangkitan dari Ibu kepada Bayi
Seorang ibu yang mempunyai jangkitan herpes aktif semasa bersalin juga berisiko menjangkiti bayinya. Inilah sebab pemeriksaan kesihatan sebelum dan semasa mengandung sangat penting.
Simptom Awal Herpes yang Perlu Diberi Perhatian
Ramai tidak sedar bahawa mereka dijangkiti herpes kerana simptom awal mungkin ringan atau tidak jelas. Berikut ialah tanda-tanda biasa:
- Luka kecil atau lepuh berisi air di sekitar mulut, bibir, atau kawasan kelamin
- Rasa gatal atau pedih sebelum luka muncul
- Kesakitan ketika membuang air kecil (herpes genital)
- Demam, sakit badan, dan kelenjar limfa bengkak semasa jangkitan pertama
Penyakit herpes juga mempunyai fasa dorman (tidak aktif) dan aktif. Kadangkala, virus ini berada dalam tubuh tanpa menunjukkan sebarang simptom tetapi masih berpotensi menjangkiti orang lain.
Siapa Berisiko Dijangkiti Herpes?
Herpes tidak memilih usia, jantina, atau status sosial. Namun, golongan berikut lebih berisiko:
- Mereka yang aktif secara seksual dengan pelbagai pasangan
- Individu dengan sistem imun lemah, termasuk penghidap HIV
- Mereka yang tidak mengamalkan perlindungan ketika hubungan intim
- Bayi yang dilahirkan oleh ibu dengan jangkitan herpes aktif
Baca tentang Kesihatan Tubuh Badan disini : Heatstroke: Badan Panas, Kepala Pening: Adakah Ini Tanda Heatstroke?
Komplikasi Herpes Jika Tidak Dirawat
Walaupun herpes tidak membawa maut bagi kebanyakan orang dewasa yang sihat, ia tidak wajar diambil ringan. Sekiranya tidak dikawal, herpes dapat membawa pelbagai komplikasi, termasuk:
- Jangkitan Berulang: Virus yang dorman mungkin aktif semula dari semasa ke semasa, membawa ketidakselesaan dan kesakitan.
- Jangkitan Sekunder: Luka herpes yang tidak dirawat dengan betul mudah dijangkiti bakteria lain.
- Risiko HIV: Mereka yang dijangkiti herpes lebih mudah mendapat HIV kerana luka herpes memudahkan virus HIV masuk ke dalam badan.
- Komplikasi kepada Bayi Baru Lahir: Sekiranya seorang ibu mempunyai jangkitan aktif semasa kelahiran, bayi yang dijangkiti berisiko mendapat jangkitan herpes neonatal, yang berpotensi membawa maut atau memberi kesan jangka panjang.
Rawatan dan Pengurusan Herpes
Sehingga kini, belum ada penawar sepenuhnya untuk herpes, tetapi terdapat pelbagai rawatan bagi mengawal simptom dan mengelakkan jangkitan semula:
- Ubat Antiviral: Seperti asiklovir, valasiklovir, dan famsiklovir untuk mengurangkan simptom dan tempoh jangkitan.
- Penjagaan Luka: Menjaga kebersihan kawasan yang dijangkiti untuk mencegah jangkitan bakteria.
- Mengelak Kontak Seksual: Sekiranya terdapat simptom aktif, elakkan hubungan seks bagi mengelakkan jangkitan kepada pasangan.
Cara Mencegah Herpes
- Amalkan Seks Selamat: Gunakan kondom dan dapatkan pemeriksaan kesihatan secara berkala.
- Elakkan Sentuhan dengan Luka Aktif: Jika pasangan mempunyai simptom herpes aktif, elakkan hubungan intim atau sentuhan terus.
- Jaga Kebersihan Diri: Elakkan perkongsian tuala, pisau cukur, atau peralatan peribadi.
- Pemeriksaan Kesihatan Berkala: Sekiranya aktif secara seksual, lakukan pemeriksaan kesihatan bagi mengesan herpes dan jangkitan kelamin lain.
- Bagi Ibu Mengandung: Beritahu doktor tentang status herpes anda bagi merancang kaedah bersalin paling selamat untuk bayi.
Mitos vs Fakta Mengenai Herpes
Mitos 1: Herpes hanya menjangkiti golongan tertentu.
Fakta: Herpes boleh menjangkiti sesiapa sahaja, tidak kira usia atau status sosial.
Mitos 2: Sekiranya tiada luka aktif, herpes tidak berjangkit.
Fakta: Herpes masih boleh menjangkiti pasangan walaupun tiada simptom aktif (dikenali sebagai asymptomatic shedding).
Mitos 3: Herpes ialah penyakit berbahaya dan membawa maut.
Fakta: Herpes ialah jangkitan biasa dan tidak membawa maut bagi kebanyakan orang. Namun, ia memerlukan rawatan dan pengurusan yang betul bagi mengelakkan komplikasi.
Kesimpulan
Punca herpes berpunca daripada virus herpes simplex (HSV-1 dan HSV-2) yang mudah merebak melalui sentuhan terus dengan kawasan dijangkiti, hubungan seksual tanpa perlindungan, atau perkongsian barangan peribadi. Walaupun tidak dapat disembuhkan sepenuhnya, herpes dapat dikawal dengan rawatan dan langkah pencegahan yang betul.
Yang paling penting ialah kesedaran dan pemeriksaan kesihatan berkala. Sekiranya dijangkiti herpes, ini bukanlah penamat kepada kesihatan atau hubungan anda. Dengan maklumat yang betul dan rawatan sewajarnya, herpes dapat diuruskan dengan baik, memastikan kualiti hidup yang sihat dan aktif.
Lebih banyak artikel menarik disini : Herpes Kelamin
